De weg naar liefde gaat soms via een kronkelpad

Ik zie veel koppels in mijn praktijk. Koppels die de weg naar elkaar kwijt zijn en wegwijzers willen richting ‘beter’ of ‘terug naar het begin’. Sommige partners komen vol op de rem binnen, anderen vastberaden om stevig het stuur vast te houden en op koers te blijven, ondanks de hobbeligheid van de weg. Soms is de auto inmiddels zo gehavend dat hij perte totale is. Dan kan hij niet meer gemaakt worden en kan ik helpen om de weg naar bemiddeling te vinden. Maar meestal dient hij aan een grondig onderzoek te worden onderworpen en deskundig uitgeblutst, en dat vraagt zachtheid en voorzichtigheid, en vertrouwen van de therapeut. Want ik weet dat ze zich, zonder kompas of gps, hopeloos zullen blijven vastrijden in de eerstvolgende modderpoel. Maar ook dat ik hen wegwijzers en een kaart van de liefde kan aanreiken, zodat ze zelf hun auto naar een veilige, effen weg kunnen leren sturen, waar ze in verbondenheid zichzelf en elkaar kunnen helpen om op de baan te blijven.

' Niemand begint een serieuze relatie of stapt in een huwelijk met het idee dat het niet zal blijven duren. Nee, we dromen van geluk en er altijd voor elkaar zijn. Van zorgen en verzorgd worden. '

Misschien beseffen we te weinig dat, wanneer we ons hart schenken, we ook kwetsbaar en afhankelijk worden van onze partner. Dat is in onze Westerse maatschappij waar autonomie en onafhankelijkheid net zo aantrekkelijk lijken, niet zo’n evident gegeven.

In zekere zin ben ik blij dat de recente crisis de meesten onder ons grondig heeft doen beseffen dat menselijke warmte en zorg essentieel is voor ons welbevinden, en dat we het met materiële dingen alleen niet trekken. Dat heeft de psycholoog Harry Harlow in de jaren vijftig al aangetoond, met zijn toen revolutionaire ontdekking dat mensen naast voeding ook aanraking en interactie nodig hebben voor een gezonde ontwikkeling. In zijn beroemde experiment werden weesaapjes losgelaten bij een surrogaatmoeder van metaal omwikkeld met doek, en een kale draadmoeder met eten. Tegen de verwachtingen in repte elk aapje zich telkens naar de zachte moeder uit doek, en ging het enkel kortstondig naar de draadmoeder om te eten. Een warm contact en aanraking zijn dus essentieel voor ons emotioneel welzijn en psychologische ontwikkeling.

Het is net dit besef van onze fundamentele behoefte aan een duurzame affectieve band, dat koppels kan helpen om te begrijpen dat de opgelopen krassen en blutsen voortkomen uit een gevecht voor behoud van de liefde, waardoor ze kunnen leren om een veiligere weg in te slaan. Zo niet gaan ze met een andere partner waarschijnlijk opnieuw op dezelfde modderige plekken uit de bocht.

Het is ook daarom dat een relatiebureau een maatschappelijk belangrijke rol te vervullen heeft, die verder reikt dan het individuele geluk van twee mensen. Mensen bij elkaar brengen zodat hun fundamentele menselijke behoefte aan warmte, aanraking, begrip … kan vervuld worden, is het mooiste wat er is. En wanneer er bulten of putten of modderplekken zijn, dat we hen kunnen helpen om even de motor af te zetten en te gaan onderzoeken hoe de put of bult of modderplek er gekomen is en hoe hij kan opgevuld worden of gladgemaakt of weggeschept, om dan met zorg de weg verder te zetten, dàt is wat ons vervult en blij maakt. Want wanneer twee mensen zich goed voelen bij elkaar en voor elkaar ontvankelijk, toegankelijk en betrokken kunnen zijn, voelen zij een stevige basis om ook hun relaties met anderen op een zorgzame en betrokken manier vorm te geven. En daar profiteert de hele wereld mee van.

Ann Ceulemans

Psychotherapeut Altēro Psychotherapie Interactionele Vormgeving