Hoe verwerk je een relatiebreuk? Deze tips zetten je op weg. Deel 1

In goede en kwade dagen. Het zijn woorden die makkelijker teruggenomen worden dan vroeger het geval was. Algemeen wordt aangenomen dat zowat 1 op de 3 huwelijken strandt. Ook bij 50-plussers zien we meer en meer echtscheidingen. Een relatiebreuk is sowieso een pijnlijk gegeven voor beide partners en kinderen. Welke aspecten maken het moeilijk(er) of makkelijker? We gaan dieper in op het verwerkingsproces bij een relatiebreuk.

Deel 1 (*)

De pijn van het onthechten

Wat maakt het zo moeilijk om afscheid te nemen van je partner, ook al weet je dat het beter is om uit elkaar te gaan? Waarom blijf je je ex zo lang missen, ook al ben je blij dat je verlost bent van de vele ruzies?

Dat komt omdat de hechting aan een partner heel diep gaat, vergelijkbaar met de band tussen moeder en kind. Als je besluit uit elkaar te gaan, dan is de liefde niet ineens voorbij. Net zoals het tijd kost om je te hechten aan je partner, vraagt het ook tijd om je weer los te maken.

Fasenmodel

Bij een relatiebreuk zijn er een aantal fases die doorlopen worden. Die zijn niet voor iedereen intensief en ook de volgorde kan verschillen.

Ontkenningsfase

Eerst kom je in de ontkenningsfase: je kan moeilijk accepteren dat je partner er niet meer is voor jou. Het verlies is zo pijnlijk dat je het gedoseerd moet toelaten om het te kunnen verwerken. Soms hoop je dat alles nog terug goed komt.

Wanhoopsfase

Daarna volgt de wanhoopsfase: het begint tot je door te dringen dat de relatie echt gedaan is. Je voelt je diepbedroefd en je denkt misschien dat je nooit meer over de breuk heen kan komen. Je kan ook heel kwaad zijn op je ex omdat de relatie voorbij is. Die kwaadheid kan je helpen om afstand te nemen van hem of haar.

Onthechtingsfase

Uiteindelijk volgt de onthechtingsfase: langzaamaan maak je je los van je ex en accepteer je dat de relatie gedaan is. Je gevoelens worden minder intens en je kan je verdriet een plaats geven. Je staat dan weer op eigen benen en vroeg of laat sta je weer open voor een nieuwe relatie.

Rouwtaken

De laatste jaren spreekt men meer over een aantal taken (i.p.v. fases) die je moet afwerken om een moeilijke periode door te komen. Zo zijn er verliesgerichte en herstelgerichte taken, waarbij je respectievelijk het verlies van de relatie moet verwerken en het eigen leven weer moet oppikken en alleen moet verder gaan. De manier waarop je dat proces vormgeeft is voor iedereen verschillend en kan er dus voor iedereen anders uitzien. Sommigen zullen dwars door de pijn heen gaan om snel nadien weer uit te kijken naar een andere partner. Anderen nemen hier meer tijd voor en doen er langer over om zich als alleenstaande goed te voelen.

Hoe lang het verwerkingsproces duurt en het verloop ervan hangt ook af van een aantal factoren. Die kunnen de losmaking bemoeilijken of vergemakkelijken.

1. Wie nam de beslissing?

Degene die de beslissing neemt om uit elkaar te gaan, is meestal het snelst over zijn of haar verdriet heen. Gevoelens van controle en opluchting spelen daarbij een rol. Als jij degene bent die aan de kant wordt geschoven, ben je meestal niet alleen verdrietig omdat de relatie mislukt is, maar voel je je ook als persoon afgewezen. Je hebt het gevoel dat je niet aantrekkelijk of interessant genoeg bent om je partner te blijven boeien. Daar kan je zelfvertrouwen onder lijden.

2. Schuldgevoel

Het is niet omdat jij de beslissing hebt genomen dat je het daarom makkelijk hebt. Sommige mensen blijven ‘hangen’ in schuldgevoel: ‘Wat doe ik mijn ex-partner en kinderen aan?’ Als je je schuldig voelt, duurt je verdriet langer. Niemand is echter volledig schuldig aan het mislukken van een relatie. Een scheiding wordt bijna altijd veroorzaakt door een combinatie van verschillende elementen. Beide partners hebben een aandeel in het mislopen van de relatie.

3. De relatie

Ook het soort problemen dat je binnen je relatie had, bepaalt hoe makkelijk je je ex kunt loslaten. Koppels die na veel heftige conflicten uit mekaar zijn gegaan, hebben het meestal wat gemakkelijker. Zij denken vaak al negatiever over de ander en kunnen zich daardoor sneller van hem of haar losmaken. Hoe langer je je partner echter gekend hebt, hoe moeilijker het is om het verlies te verwerken.

4. Je hechtingsstijl

De manier waarop je je bindt en relaties aangaat met anderen speelt ook een belangrijke rol. Mensen met een angstige hechtingsstijl hebben het vaak moeilijker met een scheiding omdat ze zich in de steek gelaten voelen. Ze zijn boos en wrokkig en voelen zich afgedankt. Ook de angst om alleen te zijn speelt hen parten.

5. Je zelfbeeld

Twijfel je aan je eigen kwaliteiten en heb je een weinig positief zelfbeeld, dan kan je het moeilijker hebben om je partner los te laten. Kom je tegenslagen relatief snel te boven en heb je een goed gevoel over jezelf, dan verwerk je een relatiebreuk doorgaans vlugger.

6. Spijt

Soms heeft men spijt bij de partner te zijn weggegaan omdat de beslissing ondoordacht en impulsief genomen werd, bijvoorbeeld door een verliefdheid op iemand anders. In sommige gevallen kan de relatie met de ex-partner nog hersteld worden, maar vaak is er helaas te veel schade aangericht. Het is daarom belangrijk zeker niet over één nacht ijs te gaan. Heel wat koppels roepen de hulp van een relatietherapeut in om in het geval van een scheiding het gevoel te hebben dat ze er alles aan gedaan hebben en geen spijt hoeven te hebben nadien. (*) In deel 2, dat je hier zal kunnen lezen vanaf eind februari, zal ik enkele adviezen meegeven die je kunnen helpen om een relatiebreuk op een goede manier te verwerken zodat je je weer kan openstellen voor een nieuwe liefde.

Veronique Van de Steen, Altēro