Interview in NINA Magazine: Macht erotiseert

Hypergamie of samen zijn met een rijkere partner is hot op de datingmarkt.

Maar zelfs anno 2022 werkt dat in één richting. “Negen op de tien vrouwen mijden een man die minder verdient”, merken relatiebureaus. Nochtans leidt zo’n loonkloof bij koppels vaak tot ruzies. Waarom zoeken zelfs hoogopgeleide vrouwen toch naar een man die het beter stelt? Een relatietherapeute en budgetexperte lichten toe en bemiddelen. “Soms is het beter voor de balans als hij haar een loon uitbetaalt.”

Hypergamie is geen nieuw fenomeen. Tot voor enkele decennia trouwden vrouwen met mannen om zichzelf van financiële stabiliteit te voorzien. De man verdiende de kost, de vrouw was compleet afhankelijk. In de populaire Netflix-reeks ‘Bridgerton’ is hypergamie zelfs de rode draad: trouwen met iemand uit betere klasse was een must.

Waarom waarderen vrouwen een man met geld?

Veelal trouwen we vandaag eerder uit liefde dan uit financiële overwegingen. Al weet iemand met een flinke bankrekening nog altijd goed te scoren, zo blijkt op de datingmarkt. “Een man met veel geld heeft een stapje voor”, zegt Sarah Hertens, relatietherapeut en family business coach, ook bekend uit ‘Blind Getrouwd’. “Het geeft status, macht en uitstraling. Eerlijk? Ik koos vroeger als tienermeisje ook eerder voor het vriendje dat al een brommer of auto had dan voor die jongen op de fiets.” (lacht)

Hertens doet ook intakegesprekken voor een relatiebemiddelingsbureau. “Ik spreek met mannen en vrouwen die zich willen laten matchen. Een man van middelbare leeftijd, die carrière heeft gemaakt en het financieel goed doet, raakt veel sneller aan een nieuwe partner dan andere mannen. Veel vrouwen geven tijdens hun intakegesprek aan: ‘Hij moet niet steenrijk zijn, maar als hij er financieel goed voor staat, is dat écht een pluspunt.’ Een flinke bankrekening wordt gelinkt aan eigenschappen die een man aantrekkelijk maken: succesvol, ambitieus, zelfzeker en ondernemend.”

En toch. Geld maakt niet gelukkig, zeggen ze zo. Hertens: “Een partner met geld is inderdaad geen garantie op geluk, dat klopt. Wel zorgt geld ervoor dat aan enkele basisbehoeftes voldaan wordt: het gevoel van veiligheid en zekerheid, en de mogelijkheid om te genieten van het leven, zonder al te veel zorgen. Dat zijn cruciale zaken waar vrouwen naar op zoek zijn, in een liefdesrelatie.” Dat mannen niét voor het grote geld gaan, heeft alles te maken met het oerpatroon van de ‘man die graag voor zijn vrouw en gezin zorgt’.

Relatietherapeute Sarah Hertens : Omgekeerd dan: zoeken mannen ook een vrouw met centjes? “Nee”, zegt Hertens kordaat. “Wel geven de meeste mannen aan een vrouw te willen die niet té afhankelijk is. Iemand die autonoom is, eventueel een eigen job en aparte vriendenkring heeft. Dat mannen niét voor het grote geld gaan, heeft alles te maken met het oerpatroon van de ‘man die graag voor zijn vrouw en gezin zorgt’. Het geeft extra betekenis aan zijn ‘man-zijn’.”

Vrouwen vinden macht erotisch, mannen niet

Bij relatiebureau Altero ziet zaakvoerster Veronique Van de Steen ook een duidelijke trend. “Jongere, hoog opgeleide vrouwen hechten veel belang aan een nog hogere sociale en economische klasse. Ze verkiezen een man met potentiële status. Macht erotiseert. Jonge vrouwen proberen op die manier ook al de financiële vooruitzichten voor het gezin in kaart te brengen. Ze gaan niet downdaten, want ze willen zekerheid voor hun toekomstig nest creëren. Dames die ouder zijn dan vijftig, hebben een ander doel: ze hebben zelf al één en ander opgebouwd en gaan vooral voor liefde en geborgenheid.”

En de mannen? “Die hechten dan weer meer belang aan het fysieke dan aan iemands bankrekening”, zegt Van de Steen. “Heel kort door de bocht gezegd: als een man moet kiezen tussen een mooie of een rijke vrouw, zal hij voor de mooie vrouw gaan. (lachje) Een vrouw die CEO is, bijvoorbeeld, kan een man afschrikken. Omdat mannen vaak nog het idee hebben dat ze qua professionele ranking ‘hoger’ moeten staan dan de vrouw.”

‘Matchmaker’ Audrey Laeremans van relatiebureau R&F Introductions, merkt bij haar klanten uit de midden en hogere inkomensklasse dat geld geen taboe is. Bij de intakegesprekken komt het altijd aan bod. “Negentig procent van de vrouwen vraagt vooral ‘gelijkwaardigheid’ qua inkomen. De man moet niet per se méér, maar zeker niet minder dan zij zelf verdienen. Vrouwen willen in een nieuwe relatie immers niet inboeten, of een stap terugzetten. Een potentiële partner met een goed inkomen maakt in die zin meer kans dan iemand met minder geld.” Ik heb al dames voor me gehad die zeiden: ‘Ik heb het geprobéérd, hoor, met een man die een lager inkomen had dan ik zelf. Maar het lukte niet.’

Audrey Laeremans, Relatiebureau R&F Introductions “Het zit ook in de genen van vrouwen, denk ik, dat de man voor het inkomen zorgt, waardoor zij zich ‘beschermd’ voelt. Ik heb al dames voor me gehad die zeiden: ‘Ik heb het geprobéérd, hoor, met een man die een lager inkomen had dan ik zelf. Maar het lukte niet.’ Ze botsten op issues, en er kwamen te vaak discussies en ruzies van.”

Koppel uit balans? De een kan de ander een loon uitbetalen

In haar privépraktijk ziet relatietherapeute en family business coach Sarah Hertens effectief dat geld soms voor problemen zorgt. “Ik begeleidde een koppel waarvan de vrouw huisarts en de man schrijnwerker is. Het verschil in loon was niet eens hét issue. Hun relationele problemen hadden te maken met een gevoel van ‘ongelijkwaardigheid’. Zij verdiende meer én ze had een zekere status in het dorp, als dokter. Hij was ‘de man van’, en dat viel hem moeilijk. Vrouwen hebben het doorgaans minder lastig om ‘de vrouw van’ te zijn. Ik heb dit koppel aangeraden om niet te strijden voor gelijkheid, want mannen en vrouwen zijn te verschillend. Wel moeten ze ervoor zorgen dat ze allebei op gelijkwaardige wijze bijdragen aan de relatie, aan het gezin. Zij mogelijk met geld, hij met tijd voor de kinderen. Het vergde van hem enkel de ‘mindset’ om hieruit voldoening te halen, waardoor hij zich gelijkwaardig voelde.” Ik zeg altijd: op het moment dat je trouwt, leg je best ook alle afspraken rond een scheiding vast. Als het fout loopt, ontstaan er altijd discussies over geld.

Relatietherapeute Sarah Hertens Een ander koppel: hij is ondernemer, zij heeft geen werk. “Geen van beide was blij met die situatie en ze ergerden zich aan elkaar. Ze moesten uitzoeken waarin de thuisblijvende partner zich nuttig kon voelen. Een huishouden runnen is ook een fulltime job. Ik reikte hem het idee aan om haar een loon uit te betalen. Op die manier zou zij meer waardering voelen voor het feit dat ze heel het gezin draaiende houdt. Eenmaal ze daar concrete afspraken over hadden, werd het makkelijker.”

“Als zo’n koppel ooit zou scheiden, eindigt deze vrouw met weinig tot niks. Zo’n situatie kan je maar best vermijden. Zet alles op papier. Dat is correct en rustgevend. Ik zeg altijd: op het moment dat je trouwt, leg je best ook alle afspraken rond een scheiding vast. Want op dat moment heb je het beste met elkaar voor. Als het fout loopt, ontstaan er altijd discussies over geld. Geld doet nu eenmaal iets vies met een mens.”

Let op voor een grote afhankelijkheid

Dat geld een oorzaak van conflicten in relaties kan zijn, bevestigt budgetexpert en conflictbemiddelaar Sara Van Wesenbeeck. Ze is de auteur van ‘Hack je budget’ en ’s lands eerste financefluencer (via @mijnportemonnee.be): “Al te vaak hangt er een negatieve connotatie rond ‘trouwen met een rijkere man’. Of het nu een bewuste zet, dan wel een prettig toeval is. De vrouw kan zich schuldig voelen, omdat ze — wanneer ze iets voor zichzelf koopt — weet dat het haar geld niet is. Omgekeerd kan de man vinden dat de vrouw te veel uitgeeft van zijn zuurverdiend geld. Dat creëert een soort machtsstrijd.” “Degene die méér verdient kan bijvoorbeeld — vaak onbewust — alles gaan beslissen. Hij is het die de dynamiek van het gezin bepaalt, de andere ‘volgt’. Iemand met een hoog loon is vaak ook een hoge levensstandaard gewend. Mogelijk hangen daar verwachtingen aan vast die de ander niet kan invullen. Degene die minder verdient gaat de eigen behoeftes ontkennen: ze vindt dat zij het recht niet heeft om zichzelf iets te gunnen. Er ontstaat een sterke afhankelijkheid — wat slecht kan uitdraaien, mocht de liefde niet blijven duren.”

Hoe voorkom je dat geld je je liefdesrelatie kost?

Sara Van Wesenbeeck geeft tips: “Maak geldzaken bespreekbaar. Wat zijn de verwachtingen? Welke financiële normen en waarden hanteer je? Tracht deze op dezelfde lijn te zetten. Praat op een liefdevolle manier. Zit elke week één keer samen, om te evalueren. Zijn er frustraties over geld? Leg ze op tafel.”

“Maak een budgetplanning. Wat komt er binnen en wat geven we uit? Door te budgetteren kan je afleiden: zijn we goed bezig? Waar gaat ons geld zoal naartoe? Want zit je er warmpjes in maar gooi je het geld over de balk, dan houd je op het eind van de maand ook niets over. Alles komt neer op ‘gedrag’, hoe ga je om met je geld? Geven we niet té veel uit aan restaurants? Hoe pakken we de centenvreters aan? Meten is weten.”

“Wie betaalt de rekeningen? Er zijn geen gouden regels, elk koppel heeft zo zijn voorkeuren. Je kan een gezamenlijke rekening openen en daar elk eenzelfde percentage van het inkomen op storten. Maar dit kan voor de kleinere verdiener zwaar doorwegen. Je kan ook afspreken dat de ene bijvoorbeeld 70 procent en de andere 30 procent aanlevert, recht evenredig met het inkomen. Sommigen kiezen voor één enkele pot, anderen behouden elk apart een zichtrekening voor privé-uitgaven. Maak duidelijke afspraken.”

“Reken niet alleen met geld. Een vrouw of man die er bewust voor kiest om de eerste levensjaren van een kind thuis te blijven, levert een zeer waardevolle bijdrage aan het gezin zonder dat daar een inkomen tegenover staat. Deeltijds gaan werken om je kinderen beter op te vangen is een mooie keuze, maar wel één die impact heeft op je pensioen later. Voor een goed draaiend gezinsleven word je niet financieel vergoed, maar het is wel van een onschatbare waarde. Ook dat kan je ‘in rekening’ brengen.” Laat vastleggen wat jouw bijdrage aan het huishouden waard is. Zet een regeling op papier en laat het officieel maken bij notaris of advocaat.

Budgetexperte Sara Van Wesenbeeck : “Specifiek aan vrouwen die samen zijn met een rijkere man, adviseer ik: zorg voor een eigen inkomen. Heb je geen job omdat je partner verwacht dat jij voor het gezin zorgt terwijl hij werkt, zorg dan voor een vergoeding of compensatie. Want als de relatie geen stand houdt, blijf je met niks achter. Laat vastleggen wat jouw bijdrage aan het huishouden waard is. Zet een regeling op papier en laat het officieel maken bij notaris of advocaat. Dat zijn geen gemakkelijke gesprekken, maar ze zijn nuttig.”

“Spendeer het geld sámen. Als er veel geld is, beleef het dan als koppel of als gezin. Door het geld te spenderen aan zaken die je samen doet, voelen beide partners zich eigenaar van het budget. Dat versterkt de band.”

“Daag elkaar uit. Spreek allebei af welk bedrag jullie mogen spenderen die maand. Let op je uitgaven. En is er iets over van het vooropgestelde bedrag? Ga dat dan samen uitgeven. Het motiveert om bewust om te gaan met geld en het creëert een teamspirit.”

“Leg een vakantiebudget vast en kies op basis daarvan je bestemming. Zit samen en bespreek de opties. Wil hij een maand op een luxejacht, maar voel jij je meer thuis in een tentje langs de rivier? Zoek dan een gulden middenweg. Tussen een vijfsterrenhotel en een caravan zitten nog veel mogelijkheden.”

Anke Michiels 11-07-22, voor NINA Magazine